We nemen vier hardnekkige misverstanden onder de loep met Astrid Kraal, gepromoveerd op leesprocessen van jonge kinderen en ontwikkelaar bij Nieuwsbegrip. Benieuwd naar de bevindingen van haar promotieonderzoek? Download de brochure naar aanleiding van het proefschrift.
‘Het is een tekst met vragen.’
‘Nou, het is wel mógelijk om de tekst zo te behandelen. Maar: dit is uitdrukkelijk niet de bedoeling. Nieuwsbegrip is géén tekst met vragen. Het draait juist om actief lezen en om veel interactie. Tussen de leraar en de kinderen en tussen de kinderen onderling. Ook is er aandacht voor modelen. De leraar of een kind laat als expert hardop denkend zijn/haar leesaanpak zien. Er zijn sleutelvragen voor leerlingen die dat nodig hebben. De vragen stimuleren om tijdens het lezen verbanden te leggen en informatie af te leiden. Daarnaast zijn er opdrachten die ingezet kunnen worden. Dit doe je echt naar behoefte. In de weekhandleiding geven we elke week handvatten hoe je het actief lezen het beste kunt aanpakken.’
‘De focus ligt op feitjes of oppervlakkige kennis.’
‘Ja, dat is wat Nieuwsbegrip betreft ook zo'n onjuist idee. De sleutelvragen van Nieuwsbegrip zetten de leerlingen tijdens het lezen juist aan tot dieper tekstbegrip. Het helpt bij het leggen van verbanden. Bij het maken van afleidingen. En bij het verbinden van de eigen voorkennis aan de informatie in de tekst. Af en toe wordt er wel een feitenvraag gesteld. Zo kan de leraar zien wat de leerling al wel kan en wat nog niet.’
‘De teksten zijn verarmd.’
‘Hiervoor zal ik uitleggen hoe we tot onze teksten komen. Voor ieder niveau, dus van niveau AA tot en met D, gaat een auteur aan de slag. Iedere auteur kiest bronnen met informatie die bij de doelgroep past. Zo hebben kinderen van 8 jaar een andere belevingswereld en andere voorkennis dan kinderen van 12 jaar. Ze kunnen ook een ander leesniveau aan. Dan schrijft de auteur op basis van meerdere, authentieke teksten een rijke, uitdagende tekst die past bij de belevingswereld en het leesniveau van de kinderen. Elke tekst wordt door twee collega’s meegelezen. Kan de tekst nog rijker? Zijn er nog laatste puntjes op de i te zetten? Deze werkwijze leidt tot kwalitatief goede teksten.’
‘Het is iedere keer hetzelfde met eindeloos oefenen met strategieën.’
‘De hoeveelheid oefening is uiteindelijk aan de leerkracht. De kinderen leren om teksten actief te lezen. Bij het actief lezen oefenen ze met het toepassen van een beperkt aantal strategieën dat hen helpt om de tekst beter te begrijpen. Het gaat om voorspellen, vragen stellen, onduidelijkheden ophelderen, verbanden leggen en afleidingen maken, en samenvatten. Deze zijn onderdeel van de actieve leesaanpak en bewezen effectief. Strategieën zijn altijd een hulpmiddel bij het begrijpen van een tekst, nooit een doel op zich. Binnen een blok van zes weken krijgt een bepaalde strategie expliciet aandacht, in twee lessen van dat blok. Bijvoorbeeld: hoe maak je een samenvatting? Hoe gebruik je een woordenboek? In de handleiding adviseren we om een selectie te maken uit de opdrachten, om te differentiëren en om maatwerk te bieden. Het gaat dus om oefenen als het nodig is. En heel eerlijk: het automatiseren van bepaalde strategieën kost veel oefening en toepassing. Maar we doen natuurlijk niet aan zinloos eindeloos oefenen.’
Wil je meer weten over de wetenschappelijke onderbouwing van Nieuwsbegrip?
Het team van Nieuwsbegrip volgt de wetenschappelijke ontwikkelingen op de voet. Wil je weten hoe die wetenschappelijke inzichten in Nieuwsbegrip terug te vinden zijn? Lees dan deze pagina.
Vragen? Stel ze gerust
Heb je ook wel eens vragen over Nieuwsbegrip? Over de methode, de aanpak in de klas of naar aanleiding van berichtgeving in de media? Stel ze gerust via nieuwsbegrip@cedgroep.nl. Samen zorgen we voor het beste leesonderwijs.
Gratis cursus: Coördinator Nieuwsbegrip
Een goede methode is belangrijk. Maar: leerkrachten zijn nóg belangrijker. Zonder jullie bekwame inzet is goed leesonderwijs niet mogelijk. Tegelijkertijd staan jullie enorm onder druk. Dat begrijpen we. We doen dan ook ons uiterste best om het zo makkelijk mogelijk te maken. Er zijn uitgebreide handleidingen, filmpjes en cursussen. Iedere week reiken we manieren aan om de lessen zo goed mogelijk voor te bereiden. Ook is er dit schooljaar een gratis cursus Coördinator Nieuwsbegrip voor alle scholen die met Nieuwbegrip werken. Een buitenkans om Nieuwsbegrip (weer) goed op de kaart te zetten op je school.