Bekijk actieplan 'Effectief onderwijs in begrijpend lezen'
De aandacht voor leesmotivatie is onvoldoende
Om leesmotivatie te bevorderen, werkt Nieuwsbegrip met teksten die relevant zijn. De teksten in de basislessen gaan over onderwerpen in het nieuws die toegelicht worden, de teksten van de lessen andere tekstsoort sluiten daarbij aan. Door ze op de juiste manier aan te bieden (o.a. voorbespreken en voorkennis activeren) kunnen leerlingen meer plezier aan de teksten beleven. Met plezier lezen kan verder door de leerlingen boeken te laten kiezen uit de uitgebreide lijst die Jeugdbieb elke week samenstelt met fictie en non-fictie. Ook kunnen scholen gebruik maken van de stellingen bij het onderwerp die het Nederlands Debatinstituut elke week maakt. Debatteren maakt het lezen van de tekst ook relevanter en interessanter.
Het leesonderwijs is te weinig uitdagend, en wordt door veel leerlingen als saai ervaren
Aanvullend op wat we hierboven al schreven, staat actief bezig zijn en interactie voorop bij Nieuwsbegrip. Centraal in de lessen staat dat leerlingen de tekst actief lezen, waarbij ze zich in de tekst verdiepen, er vragen over beantwoorden, maar er ook zelf vragen bij stellen. De leraar draagt bij aan het actief lezen door te modelen (hardop denkend voordoen) en steeds in interactie te gaan met leerlingen.
De gehanteerde didactiek schiet tekort
In Nieuwsbegrip zetten we zoveel mogelijk elementen van effectieve leesdidactiek in. Zo hebben we, aansluitend bij de indeling van Houtveen, Van Steensel en de la Rie (2019) gekozen voor:
• Leerlingen kennis bijbrengen door de inhoud van de teksten
• Actief lezen met sleutelvragen en interactie
• Aanbieden van verschillende tekstsoorten
• Opbouw van woordenschat
• Van de leerlingen strategische lezers maken
• Lezen en schrijven integreren met schrijflessen en schrijfopdrachten in de leesles
• Differentiëren
• Instrumenten leveren om vorderingen bij te houden.
Er wordt onvoldoende gewerkt aan monitoring van leerlingen en het geven van formatieve feedback
Leraren die met Nieuwsbegrip lesgeven kunnen trainingen volgen, waarin ze bijvoorbeeld leren de toetsresultaten te interpreteren en te koppelen aan didactische beslissingen. Die didactische beslissingen hebben betrekking op het maken van een groepsplan, het indelen van de leerlingen daarvoor, het kiezen voor al dan niet modelen, het feedback geven en het toewijzen van leerlingen aan een specifiek Nieuwsbegripniveau.
Begrijpend lezen heeft een te geïsoleerde plaats in het onderwijs
Een belangrijk advies aan leraren is om de kennis en vaardigheden die leerlingen bij Nieuwsbegrip opdoen ook expliciet te laten oefenen bij andere vakken waarin gelezen wordt. De toepassing bij andere leesteksten vindt namelijk niet vanzelf plaats. Van groot belang om begrijpend lezen niet alleen maar een apart vak te laten zijn, is dat scholen een visie hebben op taalonderwijs/onderwijs Nederlands: welke doelen wil de school bereiken en wat moeten aandachtspunten zijn, bijvoorbeeld in verband met de populatie op school. Omdat taalonderwijs in het po hoort bij de basisvaardigheden, en Nederlands in het vo een van de belangrijkste vakken is, is het aan te bevelen op school een taalcoördinator op school in te stellen of in de sectie Nederlands nauw samen te werken, goede afspraken te maken en ontwikkelingen bij te houden. Op die manier kan de school schoolbreed aan taalonderwijs/Nederlands werken en Nieuwsbegrip daarin een plaats geven.
Kunnen we je helpen?
Onze ervaren adviseurs begeleiden scholen bij het opzetten van een integraal taal-/leesbeleid. Het is ook mogelijk om in te zoomen op begrijpend lezen en Nieuwsbegrip. In onze Masterclasses gaan we in op diverse deelaspecten van goed begrijpend-leesonderwijs, zoals differentiëren, modelen en actief lezen. Wil je sparren met een van onze adviseurs, over de mogelijkheden voor jouw school? Mail naar nieuwsbegriptrainingen@cedgroep.nl.